Συμβουλές για εκπαιδευτικούς & γονείς
Από τη Σοφία Τσεκούρα Φιλόλογο - Ειδική Παιδαγωγό

Η κρίση και οι αντιξοότητες της καθημερινότητας κάνουν σωστή πρόκληση την αντιμετώπιση των παιδιών με ΔΕΠ-Υ από τους γονείς.
Παρακάτω θα σας παραθέσω μερικές πρακτικές συμβουλές που θα βοηθήσουν τους εκπαιδευτικούς πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας  να διαχειριστούν τα παιδιά αυτά και να εξασφαλίσουν την εύρυθμη λειτουργία της τάξης τους. Συμβουλές υπάρχουν και για τους γονείς προκειμένου να μπορέσουν ν' ανταπεξέλθουν στις ιδιαίτερες απαιτήσεις των παιδιών με ΔΕΠ-Υ.

ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Τα παιδιά με ΔΕΠ-Υ σε αυτές τις ηλικίες είναι εξαιρετικά ανήσυχα. Τους είναι πολύ δύσκολο να μην περιφέρονται στην τάξη να μη χαζεύουν και γενικά να υπακούουν τους απλούς κανόνες της τάξης. Υπάρχουν όμως τρόποι να τα βοηθήσετε.

Εκπαιδευτικοί

• Βάλτε τα να κάτσουν μακριά από το παράθυρο και κατά προτίμηση κοντά στην έδρα. Έτσι περιορίζετε τη διάσπασή τους.

• Στο θρανίο καλό είναι να κάτσουν μαζί με έναν οργανωμένο και καλόβολο μαθητή που θα τους παρασύρει θετικά.

• Τοποθετήστε αφίσες, ζωγραφιές, χάρτες στους πίσω τοίχους της τάξης.

• Όταν διασπώνται προσπαθήστε να τους επαναφέρετε με ένα μικρό άγγιγμα ή ένα χτύπημα στο θρανίο.

• Τα παιδιά με ΔΕΠ-Υ επειδή συνεχώς επικρίνονται προσπαθούν να γίνονται αποδεκτά από τους συνομηλίκους τους κάνοντας τον κλόουν της τάξης. Εξηγήστε τους ότι αυτή η συμπεριφορά δεν είναι απαραίτητη και μιλήστε κ με τα παιδιά της τάξης ώστε να μην την ενθαρρύνουν

• Μην τα επικρίνετε δημόσια. Μπλοκάρονται και αντιδρούν άσχημα.

• Με την επιβράβευση μπορείτε να κατορθώσετε πολλά.

•  Δώστε τους κίνητρα.

• Βοηθήστε τα να κατανείμουν σωστά το χρόνο τους στα διαγωνίσματα, τονίζοντας ότι αρχίζουμε από τα εύκολα κ υπενθυμίζοντας τον χρόνο που μένει.

• Βρίσκετε δικαιολογίες για να τα σηκώνετε από το θρανίο. Έχουν ανάγκη την κίνηση.

• Κάντε το μάθημα όσο πιο παραστατικό μπορείτε. Θα τους κρατήσει αμείωτο το ενδιαφέρον.

• Σημειώνετε στα τετράδια τους τις υποχρεώσεις τους.

• ΜΗΝ ΞΕΧΝΑΤΕ! Δεν συμπεριφέρονται έτσι επίτηδες και είναι τόσο δύσκολο γι αυτά να ελέγξουν τον εαυτό τους όσο είναι και για εσάς να τα αντέξετε!

Γονείς  

Οι γονείς που καλούνται να διαβάσουν τα παιδιά στο σπίτι θα κρατήσουν τους ίδιους ήρεμους και τα παιδιά τους δημιουργικά με ΥΠΟΜΟΝΗ και ΟΡΙΑ

• Φροντίστε ώστε το μάθημα να χωρίζεται σε μικρά διαλείμματα που θα έχουν διαφορετικές μορφές κάθε φορά: κουβεντούλα, μια βόλτα στο δωμάτιο, μια ζωγραφιά ή μια μικρή ιστορία.

• Μην επιμένετε στην αποστήθιση. Τα παιδιά με ΔΕΠ-Υ συνήθως δεν έχουν καλή μνήμη. Δώστε σημασία στα βασικά σημεία του μαθήματος και στην κατανόησή τους.

• Βρείτε συστήματα επιβράβευσης, όχι πάντα υλικά.

• Να είστε σταθεροί αλλά όχι άκαμπτοι.

• Συμφωνήστε σε κανόνες και αναρτήστε τους.

• Ακούτε τα παιδιά σας όταν μιλάνε. Τα παιδιά με ΔΕΠ-Υ είναι παραπονιάρικά και πληγώνονται εύκολα.

• Αξιολογήστε την διάσπασή τους. Μην αντιδράτε το ίδιο σε όλες τις πράξεις τους.

• Κρατάτε μια δεύτερη σειρά βιβλίων στο σπίτι γιατί συχνά ξεχνάνε τα βιβλία τους.

• Έχετε το τηλέφωνο ενός συνεπή συμμαθητή/τριας σε περίπτωση που ξεχνάνε τις ασκήσεις τους.

• Επιτρέψτε τους να κινούνται ακόμη κι όταν διαβάζετε.

• Βοηθήστε τα να οργανώσουν το χώρο μελέτης τους αλλά και την τσάντα τους.

• Έχετε σε πρώτο πλάνο ένα ρολόι που θα τα βοηθά να οργανώνουν το χρόνο τους.

• Μιλήστε με τους δασκάλους και συμφωνήστε σε ένα κοινό πλάνο αντιμετώπισης.

• Να έχετε κοινή γραμμή αντιμετώπισης τους στο σπίτι.

• Το ξύλο κι οι φωνές είναι σαν τον αέρα στη φωτιά

ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Στην εφηβεία τα πράγματα δυσκολεύουν. Μπορεί πλέον να έχουν καταλάβει τους κανόνες αλλά κουβαλάνε συσσωρευμένη ματαίωση. Κάτι τέτοιο μπορεί να τους οδηγήσει σε παραβατικές συμπεριφορές ακόμη και σχολική παραίτηση. Εκπαιδευτικοί και γονείς πρέπει να είναι σε επαγρύπνηση.

Εκπαιδευτικοί

• Στην τάξη κρατήστε τους μακριά από διασπαστικές καταστάσεις: παράθυρα, χάρτες, καλοριφέρ που κάνει θόρυβο.

• Φροντίστε να εκτονώνουν τη συσσωρευμένη ενέργεια τους με κινήσεις όπως το σβήσιμο του πίνακα ή το μοίρασμα φωτοτυπιών.

• Να είστε ανοιχτοί όταν θέλουν να σας μιλήσουν. Είναι ευαίσθητα παιδιά.

• Όταν τα εξετάζετε μην επιμένετε στις λεπτομέρειες του μαθήματος.

• Μην είστε αυστηροί στις κρίσεις σας για αυτά.

• Βρείτε μνημονικούς κανόνες που θα τους βοηθήσουν να συγκρατούν τις πληροφορίες. Πχ: οι ιδρυτές της φιλικής εταιρείας Ξάνθος, Τσακάλωφ, Σκουφάς, μνημονικός κανόνας ξανθό τσακάλι φορά σκουφί!

• Αν παραβούν κανόνες του σχολείου προσπαθήστε να αποφύγετε την αποβολή ως μέσο τιμωρίας. Επιβάλετε μια τιμωρία στο πλαίσιο του σχολείου. Είναι επικίνδυνο γι αυτά τα παιδιά να βρίσκονται εκτός πλαισίου.

• Ενθαρρύνετε τα να εκφράζονται δημιουργικά στο ελεγχόμενο περιβάλλον του σχολείου.

• Μιλήστε με τους γονείς κι ενημερώστε τους για συμπεριφορές που σας προβληματίζουν.

Γονείς

Όσο αφορά τους γονείς η σταθερότητα είναι το κλειδί!

•  Θεσπίστε βασικούς κανόνες και μην παρεκκλίνετε απ αυτούς.

• Αν το παιδί σας δεν έχει καλές επιδόσεις σε όλα τα μαθήματα μην το πιέζετε. Βοηθήστε το ν' αναπτύξει τις ικανότητες που έχει -ακαδημαϊκές και μη –και κατευθύνετε το εκεί που είναι το ταλέντο του.

• Δίνετε του ένα σταθερό χαρτζιλίκι. Αυτό θα το βοηθήσει στη διαχείριση των χρημάτων.

• Προσπαθήστε να έχετε έναν διακριτικό έλεγχο των δραστηριοτήτων και των ατόμων που συναναστρέφεται. Είναι παιδιά που παρασύρονται εύκολα.

• Σε αυτές τις ηλικίες έχουν μεγάλη τάση σε εξαρτήσεις. Ίντερνετ, ουσίες, αλκοόλ, εθισμός σε επικίνδυνες καταστάσεις μπορεί να είναι η καταστροφή τους. Ελέγξτε τους διακριτικά και ωθήστε τους σε δημιουργικές ασχολίες.

•  Βοηθήστε το να οργανώσει το χώρο του. Ορίστε μέρες που με τη βοήθειά σας θα τακτοποιεί το χώρο του.

• Εμμείνετε στο θέμα οργάνωσης του χρόνου τους. Δίνετε συγκεκριμένα χρονικά πλαίσια προκειμένου να ολοκληρώσουν τις εργασίες τους.

• Επιτρέψτε του μικρές παρεκβάσεις όπως μέρες που δεν θα πηγαίνει σχολείο για να εκτονώνεται.

• Αν το παιδί δεν μπορεί να οργανωθεί μόνο του στο διάβασμά του μη διστάσετε να ζητήσετε βοήθεια από κάποιον ειδικό.

• Προσπαθήστε να αποφεύγετε τους έντονους καυγάδες. Όταν το κλίμα είναι έκρυθμο αφήστε την κατάσταση να ηρεμήσει και μετά κάντε μια συζήτηση σε ήπιους τόνους. Περισσότερο κέρδος θα έχετε έτσι.

• Το κυριότερο όλων είναι να αποδεχτείτε το παιδί σας γι αυτό ακριβώς που είναι. Η δική σας ανιδιοτελής αγάπη είναι το καταλληλότερο κλίμα για να ανθίσει το κάθε παιδί.