Η έλλειψη επίγνωσης της διαταραχής σήμαινε ότι πολλοί άνθρωποι δυσκολεύονταν να κρατήσουν θέσεις εργασίας. Αλλά η σωστή διάγνωση και υποστήριξη επιτρέπουν σε περισσότερους υπαλλήλους να αξιοποιήσουν στο έπακρο τα ταλέντα τους
“Ως υπάλληλος, δεν ήμουν πολύ καλή επειδή είχα τρομερές αντιφάσεις”, λέει η Jannine Harris, 44 ετών, από το Northampton. "Μια είμαι αστέρι και μια είμαι άχρηστη. Και αυτό είναι προφανώς απογοητευτικό για έναν εργοδότη, διότι δεν ξέρει ποια Jannine πρόκειται να αντιμετωπίσει. "
Η Jannine λέει ότι έχασε ή έφυγε πάνω από 40 δουλειές προτού εγκατασταθεί στον τρέχοντα ρόλο της στο σχολείο Billing Brook ως καθηγήτρια ειδικών αναγκών. "Έχω απολυθεί από τόσες πολλές δουλειές", λέει. "Αυτός ήταν ο κύκλος των πραγμάτων. Η μόνη φορά που κατάφερα να διατηρήσω μια μακροχρόνια δουλειά πριν από την τρέχουσα, ήταν όταν εργαζόμουν για τον εαυτό μου για έξι χρόνια”.
Η Jannine δεν γνώριζε ότι η ασυνέπεια και οι τόσες αλλαγές οφείλονταν σε μη διαγνωσμένη Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής/Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ), μια νευροαναπτυξιακή διαταραχή που περιγράφει μια ομάδα συμπεριφορών συμπεριλαμβανομένης της απροσεξίας, της υπερκινητικότητας και της παρορμητικότητας. Τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Jannine στην εργασία τα μοιράζονται πολλοί που έχουν αυτή την διαταραχή.
Μια νέα έκθεση σχετικά με τον κοινωνικοοικονομικό αντίκτυπο της ΔΕΠΥ, η οποία διεξήχθη από τον Demos, μια cross party think tank, έδειξε ότι η ΔΕΠΥ μπορεί να συνδεθεί με την έλλειψη σχεδιασμού σταδιοδρομίας, την κακή παραγωγικότητα στο χώρο εργασίας και την αυξημένη αστάθεια στον εργασιακό τομέα. Η έκθεση διαπίστωσε επίσης ότι οι ενήλικες με ΔΕΠΥ έχουν κατά 15% μεγαλύτερη πιθανότητα να λαμβάνουν παροχές πρόνοιας.
Τα ευρήματα της έκθεσης του Demos συσχετίζονται με τις δικές μου εμπειρίες στην εργασία. Διαγνώσθηκα με ΔΕΠΥ στις αρχές της δεκαετίας του 1990, όταν ήμουν έξι χρονών. Οι εκπαιδευτικοί δεν γνώριζαν τον όρο εκείνη την εποχή και εκδιώχθηκα από κάθε σχολείο που παρακολούθησα τελικά αφήνοντας το σχολείο εντελώς σε ηλικία 14 ετών. Η έλλειψη προσόντων που προέκυψαν από μια τόσο πρόωρη αποχώρηση από την εκπαίδευση περιόρισε τις επιλογές σταδιοδρομίας μου σε σχετικά απλές θέσεις εργασίας.
Πολλοί άνθρωποι μπορούν να ανεχθούν τη μονοτονία και να κάνουν το ίδιο έργο ξανά και ξανά σε χαμηλόμισθους ρόλους, αλλά για μένα ήταν βασανιστικό. Για παράδειγμα, το 2010 είχα μια εργασία κηπουρικής με το Oldham counsil. Ένα από τα καθημερινά μου καθήκοντα ήταν να ξεριζώνω με μια σκαπάνη μέσα από παρτέρια τα άγρια χόρτα. Εγώ όμως, αντί να κάνω το καθήκον μου, ένιωσα ότι θα ήταν πολύ πιο διασκεδαστικό να περιστρέφω τη σκαπάνη μου σαν όπλο ninja και να περνάω τον υπόλοιπο χρόνο μου, κάνοντας πλάκα με τους συναδέλφους μου. Οι εργοδότες μου ήταν αρκετά ανεκτικοί και έκαναν ό, τι μπορούσαν για να με φιλοξενήσουν παρά την κακή συμπεριφορά μου – μου έδωσαν και χρόνο μακρυά από τη δουλειά για να λάβω θεραπεία.
Εγώ είχα διαγνωστεί με ΔΕΠΥ σε νεαρή ηλικία, αλλά πολλοί ενήλικες αγωνίζονται για χρόνια χωρίς να ξέρουν γιατί οι σχέσεις και οι δουλειές τους συνεχίζουν να καταστρέφονται.
Ο Dan Maudsley, 38 ετών, ο οποίος εργάζεται ως δημοσιογράφος για το BBC Radio 5 Live, λέει ότι η ζωή του ήταν σε «σημείο κρίσης» προτού διαγνωστεί πριν από τρία χρόνια. "Κατά κάποιον τρόπο, κάνοντας περιλήψεις ειδήσεων ταιριάζει με τη ΔΕΠΥ, επειδή οι προθεσμίες είναι σύντομες και με κρατάνε συγκεντρωμένο." Αλλά ο Maudsley έγραφε τις περιλήψεις τελευταία στιγμή και οι συνάδελφοι του άρχισαν να διαμαρτύρονται. "Νομίζω ότι αν δεν είχα διαγνωστεί θα είχα χάσει και τη δουλειά μου και τη γυναίκα μου επειδή η φθορά στην εργασία οδηγούσε σε προβλήματα στο σπίτι", λέει.
Από τότε που διαγνώστηκε, ο Maudsley παίρνει φάρμακα για να διαχειριστεί την κατάστασή του και έχει σχεδιάσει άλλες στρατηγικές για να βεβαιωθεί ότι λειτουργεί καλύτερα στην εργασία, όπως το να έχει χρονόμετρο στο γραφείο του για να να οπτικοποιεί το χρόνο.
Αλλά ο John από το Λιντς χρειάστηκε να απολυθεί από τη δουλειά του και να περάσει μια απόπειρα αυτοκτονίας πριν λάβει μια διάγνωση ΔΕΠΥ. "Πάντα ήξερα ότι ήμουν διαφορετικός με κάποιο τρόπο, αλλά δεν ήξερα ότι είχα την κατάσταση", λέει. "Έτσι, πέρασα τα τελευταία 30 χρόνια σκεπτόμενος ότι ήμουν κατώτερος, επειδή δυσκολευόμουν να κάνω πράγματα που οι πιο τυπικοί άνθρωποι σκέφτονται σαν δεδομένα."
«Υπέθετα ότι τα πάντα ήταν μόνο δικό μου λάθος»
Ο John ήξερε ότι ήταν καλός με τους πελάτες, αλλά δυσκολευόταν να κρατάει τα ραντεβού του ή να εμφανίζεται εγκαίρως και ήταν γενικά αποδιοργανωμένος. Μόλις ξεκίνησε την φαρμακευτική αγωγή, ωστόσο, τα πάει πολύ καλύτερα και σχεδιάζει να δημιουργήσει έναν μη κερδοσκοπικό οργανισμό για αστέγους.
Όταν συνάντησα τον Simon, 45, στο Canary Wharf, ανατολικό Λονδίνο, μου είπε ότι τα πράγματα άρχισαν να πηγαίνουν στραβά όταν άλλαξε ο ρόλος του στη δουλειά. "Μου προσέφεραν μια δουλειά που σκέφτηκα ότι θα ήταν ένα σπουδαίο επόμενο βήμα, αλλά δεν τελικά δε λειτούργησε. Έχασα όλα τα ωραία πράγματα της παλιάς δουλειάς και απέκτησα όλη τη σαβούρα. Μπόρεσα να το αντιμετωπίσω σ᾽ένα μικρό ποσοστό αλλά όχι 100% », λέει. Ο Simon εργάζεται ως επιχειρηματικός αναλυτής για μια έγκυρη χρηματοπιστωτική εταιρεία και λέει ότι όταν ξεκίνησε πολύ γρήγορα εντυπωσίασε τους εργοδότες του και του έδωσαν ως αποτέλεσμα μεγάλη ελευθερία κινήσεων. "Μου δόθηκε χώρος και άλλα ενδιαφέροντα πράγματα να κάνω", λέει. "Αυτή η ελευθερία μου κάνει καλό. Όταν δεν την έχω αρχίζω να αποτραβιέμαι και να αποσυνδέομαι."
Ο Simon πήρε άδεια για έξι εβδομάδες λόγω της πίεσης που προκάλεσε η αλλαγή των ρόλων και τώρα εργάζεται τις μισές ημέρες. Αφού έκανε μερικές από τις δικές του έρευνες, σκέφτηκε ότι μπορεί να έχει ΔΕΠΥ. Διαγνώστηκε επίσημα πριν από δύο εβδομάδες.
Με το κόστος που συνεπάγεται η μη διαγνωσμένη ΔΕΠΥ, τι μπορούν να κάνουν οι εργοδότες για να εξασφαλίσουν ότι οι υπάλληλοί τους δεν θα επιδεινωθούν στην εργασία; Για τη Michelle Beckett, Διευθύνουσα Σύμβουλο και ιδρύτρια της ADHD Action μια φιλανθρωπική οργάνωση που ασκεί πιέσεις στην κυβέρνηση για τη δημιουργία προβλέψεων για όσους έχουν ΔΕΠΥ - το κλειδί είναι η ευαισθητοποίηση. "Νομίζω ότι τα άτομα με ΔΕΠΥ έχουν πολλά δυνατά σημεία αν υποστηρίζονται σωστά από τους εργοδότες", λέει. "Δεν χρειάζεστε πολλούς πρόσθετους πόρους για να διαχειριστείτε έναν υπάλληλο με ΔΕΠΥ". Πιστεύει ότι οι μικρές επιχειρήσεις θα μπορούσαν να ωφεληθούν από τον τύπο του εγκεφάλου που μπορεί να φέρει κάποιος με ΔΕΠΥ.
Ο Simone Vibert, ερευνητής στο Demos και συγγραφέας της έκθεσης για τον κοινωνικοοικονομικό αντίκτυπο της ΔΕΠΥ, συμφωνεί με την Beckett: "Τα άτομα με ΔΕΠΥ που έλαβαν διάγνωση και υποστήριξη μπορούν να είναι εξαιρετικά πολύτιμα για τους εργοδότες. Ένα κοινό φαινόμενο μεταξύ ατόμων με ΔΕΠΥ είναι η υπερεστίαση "- η τάση να επικεντρωθεί σε ορισμένα πάθη, ενδιαφέροντα ή εργασίες πολύ έντονα - κάτι που θα μπορούσε να αποδειχθεί πολύ χρήσιμο σε ένα εργασιακό χώρο." Προσθέτει ότι οι εργοδότες πρέπει να συνεργαστούν με άτομα με ΔΕΠΥ για να προσδιορίσουν την καλύτερη στρατηγική υποστήριξης τους. "Η ΔΕΠΥ επηρεάζει τα άτομα με πολύ διαφορετικούς τρόπους [και] μπορεί να επηρεάσει το ίδιο άτομο διαφορετικά από μέρα σε μέρα. Μια δουλειά μπορεί να φανεί εύκολη μια μέρα, αλλά αργότερα να μοιάσει πολύ πιο δύσκολη. "
Συνιστά επίσης στους εργοδότες και στο προσωπικό του Τμήματος Εργασίας και Συντάξεων να κατευθύνουν το προσωπικό με την ΔΕΠΥ στην πρόσβαση στην εργασία - ένα πρόγραμμα στήριξης της απασχόλησης χρηματοδοτούμενο από το δημόσιο, το οποίο παρέχει επιχορηγήσεις σε άτομα με αναπηρίες. Το πρόγραμμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί από άτομα με ΔΕΠΥ για υποστήριξη με coaching για τη ΔΕΠΥ που τους βοηθά να αναπτύξουν στρατηγικές για να διαχειριστούν την κατάστασή τους και να επιτύχουν στη ζωή, συμπεριλαμβανομένης της απασχόλησης ».
Η ΔΕΠΥ είναι μια διαχειρίσιμη διαταραχή όπου όσοι έχουν τη σωστή υποστήριξη, η ζωή τους μπορεί να βελτιωθεί δραματικά. Για τον Maudsley, το πιο σημαντικό πράγμα που μπορεί να κάνει ένας εργοδότης είναι να "ακούσει και να τα κουβεντιάζει. Είναι μια διαρκής συζήτηση. Θα υπάρχουν προσαρμογές σε όλη τη σταδιοδρομία μου και δεν είναι πάντα σαφές ποιες θα είναι ".
Η Harris εξελίσσεται με παρόμοιο τρόπο σε ένα εργασιακό περιβάλλον όπου υποστηρίζεται από τον εργοδότη της και συνεργάζεται με πολλούς φοιτητές που έχουν ΔΕΠΥ. Συμμετέχει επίσης στην κατάρτιση και την παροχή βοήθειας στους εκπαιδευτικούς απρόσεκτων ή υπερκινητικών φοιτητών. "Διδάσκω παιδεία και είναι ένα τέλειο θέμα για την τόνωση του ενθουσιασμού μου και την διοχέτευση της ενέργειας μου. Αυτό με κάνει να νιώθω χρήσιμος και πολύτιμος ». Επίσης αισθάνεται ότι το σχολείο της θεωρεί τη ΔΕΠΥ της ως πλεονέκτημα. "Κανείς δεν περιμένει να τρέχω μια τυπική, ήσυχη τάξη", λέει. "Μου επιτρέπεται να είμαι εγώ, με όλη μου την ενέργεια."
‘People with ADHD can be incredibly valuable at work’ άρθρο του Daniel Lavell στην εφημερίδα The Guardian, 18/3/18 Μετάφραση στα ελληνικά Νιόβη Μιχαλοπούλου
