fbpx

Τι προκαλεί τη ΔΕΠ-Υ;

Βαθμολογήστε αυτό το άρθρο
(0 ψήφοι)
Το φετινό θέμα του Μήνα Ευαισθητοποίησης για τη ΔΕΠ-Υ παγκοσμίως είναι "Κοινές ερωτήσεις: Αξιόπιστες απαντήσεις"

Συλλέξαμε τις 50 πιο συχνές ερωτήσεις σχετικά με τη ΔΕΠ-Υ & αξιόπιστοι ειδικοί θα δώσουν εύκολες, κατανοητές και γρήγορες απαντήσεις για γονείς, δασκάλους και άτομα με ΔΕΠ-Υ.

Η καθηγήτρια Μοριακής Ψυχιατρικής Barbara Franke απαντά στο ερώτημα «Τι προκαλεί τη ΔΕΠ-Υ;»

 Barbara Franke

Στα περισσότερα άτομα που λαμβάνουν αυτή τη διάγνωση, η ΔΕΠ-Υ είναι πιθανώς αποτέλεσμα της γενετικής τους σύστασης (δηλαδή του DNA τους) και των συμβάντων που τους συμβαίνουν καθ΄όλη της διάρκεια της παιδικής τους ηλικίας (τα οποία ονομάζουμε περιβαλλοντικούς παράγοντες). Η ΔΕΠ-Υ έχει αυξημένο βαθμό κληρονομικότητας, περίπου στο 70-80% των περιπτώσεων. Αυτό σημαίνει ότι σε ένα μέσο άτομο με ΔΕΠ-Υ, το 70-80% της απροσεξίας ή/και της υπερκινητικότητας μπορεί να εξηγηθεί από τη συμβολή των γονιδίων.

Μερικές φορές, ακούω ανθρώπους να συζητάνε για «το γονίδιο της ΔΕΠ-Υ.» Αυτό δεν είναι σωστό: ο μέσος άνθρωπος με ΔΕΠ-Υ πιθανώς έχει από δέκα έως εκατό μικρές παραλλαγές σε διαφορετικά γονίδια. Όσες περισσότερες από αυτές τις γονιδιακές παραλλαγές έχει ένα άτομο, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος εμφάνισης ΔΕΠ-Υ.

Παρόλο που το ποσοστό 70-80% της κληρονομικότητας ακούγεται μεγάλο, οι γενετικοί παράγοντες δεν είναι σίγουρα οι μόνοι παράγοντες που είναι σημαντικοί στην ανάπτυξη της ΔΕΠ-Υ.

Οι περιβαλλοντικοί παράγοντες επίσης, ιδιαίτερα τα συμβάντα που λαμβάνουν χώρα πριν ή κατά τη διάρκεια του τοκετού, αλλά και το άγχος κατά την παιδική ηλικία, διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο. Έτσι, δεν θα αναπτύξουν ΔΕΠ-Υ όλοι εκείνοι που έχουν υψηλό φορτίο γονιδιακών παραλλαγών.

Στις περισσότερες περιπτώσεις, πιθανώς εμπλέκεται ένας συνδυασμός πολλών παραλλαγών γονιδίων και περιβαλλοντικών παραγόντων. Πιθανώς, υπάρχουν πολλοί περιβαλλοντικοί παράγοντες που εμπλέκονται στη ΔΕΠ-Υ, τους οποίους δεν γνωρίζουμε ακόμα. Εκτός από εκείνους που αυξάνουν τον κίνδυνο για ΔΕΠ-Υ, μπορεί να υπάρχουν και παράγοντες που μειώνουν τον κίνδυνο.

Τι προκαλει τη ΔΕΠΥ 1

Οι γενετικοί παράγοντες (μαζί με τους περιβαλλοντικούς παράγοντες), που εμπλέκονται στη ΔΕΠ-Υ, πιστεύεται ότι μεταβάλλουν την ανάπτυξη του εγκεφάλου πολύ νωρίς στη ζωή του ατόμου, πιθανώς ξεκινούν ήδη πριν τη γέννηση. Ωστόσο, απαιτείται ακόμα πολλή έρευνα για (α) τον προσδιορισμό όλων των συγκεκριμένων παραγόντων που εμπλέκονται (π.χ. αναμένουμε ότι εμπλέκονται παραλλαγές πάνω από 1000 γονιδίων, και πρέπει να λάβουμε περισσότερες γνώσεις για τους περιβαλλοντικούς παράγοντες που αυξάνουν και μειώνουν τον κίνδυνο για ΔΕΠ-Υ) και (β) την κατανόηση, του τρόπου με τον οποίο αυτοί οι παράγοντες αλλάζουν τη δομή, τη λειτουργία, και την ανάπτυξη του εγκεφάλου.

Περαιτέρω μελέτη:

Διαβάστε περισσότερα για τις γενετικές μελέτες για τη ΔΕΠ-Υ και την κληρονομικότητα:

Faraone SV, Larsson H. Genetics of attention deficit hyperactivity disorder. Mol Psychiatry. 2019 Apr;24(4):562-575. doi: 10.1038/s41380-018-0070-0. Epub 2018 Jun 11. PMID: 29892054; PMCID: PMC6477889. https://www.nature.com/articles/s41380-018-0070-0

Διαβάστε περισσότερα για τους παράγοντες που συντελούν στη ΔΕΠ-Υ:

Larsson, H. et al. Genetic and environmental influences on adult attention deficit hyperactivity disorder symptoms: a large Swedish population- based study of twins. Psychol. Med. 43, 197–207 (2013).

https://www.researchgate.net/publication/230677844_Genetic_and_environmental_influences_on_adult_attention_deficit_hyperactivity_disorder_symptoms_A_large_Swedish_population-based_study_of_twins

Διαβάστε περισσότερα για τη ΔΕΠ-Υ καθ’ όλη της διάρκεια της ζωής:

Franke B, Michelini G, Asherson P, Banaschewski T, Bilbow A, Buitelaar JK, Cormand B, Faraone SV, Ginsberg Y, Haavik J, Kuntsi J, Larsson H, Lesch KP, Ramos-Quiroga JA, Réthelyi JM, Ribases M, Reif A. Live fast, die young? A review on the developmental trajectories of ADHD. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6379245/

Βιογραφικό: Η Barbara Franke είναι καθηγήτρια Μοριακής Ψυχιατρικής στο Radboud University Medical Center στο Ναϊμέχεν της Ολλανδίας. Μελετάει τους γενετικούς παράγοντες που εμπλέκονται στις ψυχιατρικές διαταραχές, ειδικά στη ΔΕΠ-Υ, και διερευνά τα «βιολογικά μονοπάτια» που οδηγούν από παραλλαγές στα γονίδια σε τροποποιήσεις στον εγκέφαλο και στα συμπτώματα.

Εγγραφείτε χωρίς καμιά οικονομική υποχρέωση. Τα στοιχεία σας θεωρούνται απόρρητα και θα τηρηθεί απόλυτη εχεμύθεια