Ένα από τα βασικά γνωρίσματα της ΔΕΠ-Υ είναι η νευρικότητα και η διαρκώς ανήσυχη συμπεριφορά. Γι' αυτόν τον λόγο πολλά παιδιά με ΔΕΠ-Υ κινούνται νευρικά και στριφογυρίζουν στη θέση τους ή κουνάνε τα χέρια και τα πόδια τους ακόμη και σε περιστάσεις όπου αναμένεται να παραμείνουν καθιστά.
Μία αποτελεσματική επιλογή προκειμένου να εκτονωθεί το διαρκές αίσθημα ανησυχίας που βιώνουν τα παιδιά με ΔΕΠ-Υ είναι η σωματική άσκηση. Σύμφωνα με έρευνες, η συστηματική άσκηση όχι μόνο βοηθά στην εκτόνωση της ενέργειας αλλά επιδρά βελτιωτικά σε δεξιότητες όπου παρουσιάζεται έλλειμμα, όπως:
● Συγκέντρωση/εστίαση
● Έλεγχος παρορμητικότητας
● Κοινωνικές/επικοινωνιακές δεξιότητες
Η παραδοσιακή/κλασική θεραπευτική αντιμετώπιση της ΔΕΠ-Υ, όπως τα διεγερτικά φάρμακα και η συμβουλευτική υποστήριξη, σε συνδυασμό με την συστηματική άσκηση συμβάλλουν στη βελτίωση των συμπτωμάτων που παρουσιάζονται στην παιδική ηλικία.
Μάλιστα, ειδικοί της υγείας συνιστούν τα παιδιά να αφιερώνουν τουλάχιστον 60 λεπτά σε μέτρια ως έντονη άσκηση καθημερινά.
Το είδος της άσκησης, όπως ποδηλασία, κολύμβηση, ποδόσφαιρο, χορός, κλπ., δεν είναι καθοριστικής σημασίας (αλλά περισσότερο θέμα προσωπικής επιλογής). Επιπλέον, άλλες έρευνες δείχνουν ότι οι αποδράσεις και η επαφή με τη φύση βοηθούν τα παιδιά να ηρεμήσουν. Σύμφωνα με άλλη μελέτη, ακόμη και ένας εικοσάλεπτος περίπατος στο πάρκο επιδρά στη βελτίωση της συγκέντρωσης των παιδιών με ΔΕΠ-Υ.
Άσκηση και Εγκέφαλος
Η θετική επίδραση της άσκησης δεν περιορίζεται μόνο στη σωματική ευεξία αλλά επεκτείνεται και στην ευεξία και υγιή λειτουργία του εγκεφάλου.
Όταν τα παιδιά ασκούνται, η ποσότητα και ο συνδυασμός των χημικών ουσιών που απελευθερώνεται/εκκρίνεται από τον εγκέφαλο διαφέρει. Οι ουσίες αυτές ονομάζονται Νευροδιαβιβαστές. Η ντοπαμίνη ανήκει στους Νευροδιαβιβαστές και παίζει σημαντικό ρόλο στην ικανότητα της προσοχής. Από την άλλη, τα διεγερτικά φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της ΔΕΠΥ αυξάνουν/ενισχύουν τα επίπεδα της ντοπαμίνης που παράγει ο ίδιος εγκέφαλος. Συνεπώς, φαίνεται ότι η άσκηση μπορεί να είναι εξίσου αποτελεσματική με την φαρμακευτική αγωγή στα παιδιά με ΔΕΠ-Υ.
Σύμφωνα με έρευνες που δημοσιεύτηκαν στο Archives of Clinical Neuropsychology and Attention Deficit Hyperactivity Disorder, τα παιδιά με ΔΕΠ-Υ που αθλούνταν παρουσίασαν βελτίωση σε δοκιμασίες προσοχής και ήταν λιγότερο παρορμητικά ακόμη και σε περιπτώσεις που δεν λάμβαναν διεγερτικά φάρμακα.
Κατά τους ερευνητές, η άσκηση επιδρά θετικά σε διάφορους τομείς του παιδικού εγκεφάλου:
● Κυκλοφορία του αίματος: η άσκηση αυξάνει την κυκλοφορία του αίματος στον εγκέφαλο. Είναι πιθανό στα παιδιά με ΔΕΠ-Υ να παρουσιάζεται χαμηλότερη κυκλοφορία σε σημεία του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνα (ή ελέγχουν) για τη σκέψη, την οργάνωση/σχεδιασμό, τα συναισθήματα και την συμπεριφορά.
● Αιμοφόρα αγγεία: η άσκηση βελτιώνει την κατάσταση των αιμοφόρων αγγείων και τη δομή του εγκεφάλου με αποτέλεσμα και τη βελτίωση της νοητικής ικανότητας.
● Εγκεφαλική δραστηριότητα: με την άσκηση αυξάνεται η δραστηριότητα σε περιοχές του εγκεφάλου που συνδέονται με την συμπεριφορά και την προσοχή.
Άσκηση, Σκέψη και Συμπεριφορά
Ένας από τους τομείς λειτουργικότητας όπου δυσκολεύονται τα παιδιά με ΔΕΠ-Υ είναι οι Εκτελεστικές λειτουργίες. Σε αυτές εντάσσεται και η ικανότητα επίλυσης προβλημάτων που ενεργοποιείται όταν πρόκειται να σχεδιάσουμε και να οργανώσουμε κάτι.
Το έλλειμμα στις Εκτελεστικές λειτουργίες που παρουσιάζεται στα παιδιά με ΔΕΠ-Υ έχει ως συνέπεια να δυσκολεύονται ή και να ξεχνούν να ολοκληρώσουν εργασίες, ακόμη και να πάρουν το γεύμα τους μαζί τους στο σχολείο. Η άσκηση μπορεί να βελτιώσει σημαντικά τις εκτελεστικές λειτουργίες των πασχόντων παιδιών.
Άλλα παιδιά φαίνεται να δυσκολεύονται με τη συμπεριφορά τους και με τις κοινωνικές τους δεξιότητες. Η συμμετοχή σε κάποιο άθλημα επιδρά στη βελτίωση και των δύο. Έρευνες έδειξαν ότι τα παιδιά που αθλούνταν εμφάνισαν βελτίωση και περιορίστηκαν διαταρακτικές συμπεριφορές, όπως αυθαίρετη ομιλία, υβριστικός λόγος, βίαιη συμπεριφορά, νευρικές κινήσεις και άρνηση συμμετοχής σε δραστηριότητες.
Χάρη σε αυτά τα πλεονεκτήματα η άσκηση μπορεί να λειτουργήσει ενισχυτικά προς τη φαρμακευτική αντιμετώπιση της ΔΕΠ-Υ όταν χρησιμοποιούνται συνδυαστικά. Επίσης, παρουσιάζει θετική επίδραση σε παιδιά που δεν ανταποκρίνονται στη φαρμακοθεραπεία ή σε άλλους τρόπους θεραπείας.
Επιπλέον οφέλη της άσκησης
Εκτός από την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της ΔΕΠ-Υ η άσκηση παρουσιάζει πολλαπλά οφέλη για την ανάπτυξη των παιδιών. Η συστηματική άσκηση βοηθά τα παιδιά:
● στη διατήρηση του υγιούς βάρους
● στη διατήρηση των τιμών της αρτηριακής πίεσης και της χοληστερόλης σε φυσιολογικά επίπεδα
● στη βελτίωση της αυτοπεποίθησης και της αυτοεικόνας
Η άσκηση θα μπορούσε να αποτελεί μέρος μιας ολιστικής θεραπείας για τη ΔΕΠΥ συμπεριλαμβανομένης της φαρμακευτικής και θεραπευτικής αγωγής. Για την καλύτερη αντιμετώπιση της ΔΕΠ-Υ στο παιδί σας επισκεφθείτε έναν/μία παιδίατρο ή ψυχίατρο.
Απόδοση: Πάντου Κέλλυ, Φοιτήτρια Οικονομικής Επιστήμης ΟΠΑ